8879, Big Pack Books txt, 5001-10000

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Zbigniew TyszkaBIBLIOTEKA WYDZIA�U PEDAGOGICZNEGOUniwersytetu WarszawskiegoRODZINAWEWSPӣCZESNYM�WIECIEWYDAWNICTWO NAUKOWE UAMiRODZINA WE WSPӣCZESNYM �WIECIE,UNIWERSYTET IM. ADAMA MICKIEWICZA W POZNANIUSERIA SOCJOLOGIA NR 31Zbigniew TyszkaRODZINA WE WSPӣCZESNYM�WIECIEWYDAWNICTWONAUKOWEPOZNA� 2002ABSTRACT. Tyszka Zbigniew, Rodzina we wsp�czesnym �wiecie (Family in the modernworld). Pozna� 2002. Adam Mickiewicz University Press. Seria Socjologia nr 31, pp. 136.ISBN 83-232-1223-6. ISSN 0554-8225. Text in Polish.The author attempts to define the influence of modern ciyilisation - especially of the post-industrial era - on the state and direction of transformation of the family, its structure,function, and its relationship with the microstructure, mesostructure, macrostructure, andthe global community. He also defines the role of the family and its relationship with theindividual and society. He also discusses the issue of the crisis of the modern family, con-tradicting radically pessimistic views on the subject. He formulates predictions on theexistence of the family in the 21st century.Zbigniew Tyszka, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Instytut Socjologii (Institute ofSociology, Adam Mickiewicz University), ul. Szamarzewskiego 89, 60-568 Pozna�, Polska-Poland.Recenzent: prof. dr hab. Waldemar Nowak� Copyright by Zbigniew Tyszka 200255AHLProjekt ok�adki: Ewa W�sowskaRedaktor: Renata FilipowiczRedaktor techniczny: Dorota BorowiakISBN 83-232-1223-6ISSN 0554-8225WYDAWNICTWO NAUKOWE UNIWERSYTETU IM. ADAMA MICKIEWICZA W POZNANIU61-734 POZNA�, UL. FELIKSA NOWOWIEJSKIEGO 55, TEL. (061) 829 39 85, FAX (061) 829 39 80http://main.amu.edu.pl/~press e-mail: press@amu.edu.plWydanie I. Nak�ad 600 egz. Ark. wyd. 8,75. Ark. druk. 8,5. Papier druk. offset, kl. III, 80 g, 70 x 100.Podpisano do druku w sierpniu 2002 r.ZAK�AD GRAFICZNY UAM, POZNA�, UL. HENRYKA WIENIAWSKIEGO 1�jg.10.01Spis tre�ciWst�p................................ 7CZʌ� I. ZAGADNIENIA OG�LNERozdzia� IRodzina w epoce preindustrialnej, industrialnej oraz postindustrialnej. Mecha-nizmy i kierunki przemian...................... 13Rozdzia� IIModel rodziny wsp�czesnej...................... J20 �Rozdzia� IIIRodzina w �wiecie wsp�czesnym -jej znaczenie dla jednostki i spo�ecze�stwa . 35Rozdzia� IVKryzys rodziny wsp�czesnej? Zagro�enia, szans� przetrwania ....... 52CZʌ� II. ZAGADNIENIA SZCZEGӣOWERozdzia� VKultura behawioralna rodziny w warunkach przemian �wiata wsp�czesnego . 63Rozdzia� VIRola rodziny w edukacji mi�dzykulturowej w czasach jednocz�cej si� Europy . 71Rozdzia� VIIStan rodziny wsp�czesnej a wewn�trzrodzinna socjalizacja dzieci...... 79CZʌ� III. EGZEMPLIFIKACJA. WSPӣCZESNE RODZINY POLSKIERozdzia� VIIIStan i przeobra�enia rodzin polskich na prze�omie wiek�w XX i XXI. Niedawnaprzesz�o�� i tera�niejszo�� ...................... 89Rozdzia� IXKu spo�ecze�stwu postindustrialnemu. Kondycja rodziny polskiej w dobie przy-spieszonych przemian ........................ 101Rozdzia� XRodzina a bezrobocie w okresie transformacji systemu spo�eczno-gospodarczegow Polsce . ........................� � � ? i0-9CZʌ� IV. ZAKO�CZENIE. PROGNOZARozdzia� XICz�owiek i rodzina w XXI wieku. Czas nadziei czy cywilizacja udr�ki? .... 121Bibliografia............................. 131. ' ' 5Wst�pW polskiej literaturze socjologicznej wyst�puje niedob�r opraco-wa� syntetycznych odzwierciedlaj�cych obraz rodziny w �wiecie wsp�-czesnym, kt�re by�yby zarazem skorelowane z cz�stkowymi, rozproszony-mi badaniami empirycznymi. Chc� ten niedob�r uzupe�ni�. Pomog� mi wrealizacji tego zadania opublikowane przeze mnie w latach 1990-2001 ar-tyku�y i rozdzia�y w pracach zbiorowych maj�ce charakter syntetycznychopracowa�. Pisa�em je, kieruj�c si� pewn� my�l� przewodni�, w zwi�zkuz czym powsta�y trzy cykle publikacji dotycz�cych rodzin wsp�czesnych:(1) opracowania og�lne charakteryzuj�ce rodzin� wsp�czesn�; (2) opraco-wania podejmuj�ce wybrane wa�ne zagadnienia szczeg�owe dotycz�cerodziny wsp�czesnej; (3) opracowania charakteryzuj�ce wsp�czesne ro-dziny polskie. Jedna z publikacji mia�a charakter futurystyczny.Po dokonaniu ukierunkowanej selekcji doszed�em do wniosku, �e do-brane odpowiednio i posegregowane publikacje mog� z powodzeniem sta-nowi� rozdzia�y sp�jnej ksi��ki, odzwierciedlaj�c w spos�b usystematyzo-wany najwa�niejsze cechy, procesy i problemy rodziny wsp�czesnej.Poszczeg�lne opracowania zosta�y przystosowane do regu�, jakie obowi�-zuj� rozdzia�y jednej ksi��ki. W zwi�zku z tym dokonano drobnych naog� korekt zakwalifikowanych do ksi��ki tekst�w. Poza tym niezb�dneokaza�y si� te� niewielkie wykre�lenia i uzupe�nienia. Sporz�dzi�em r�w-nie� wsp�ln� dla ca�o�ci pracy bibliografi�, zaczerpn�wszy j� g��wnie (alenie tylko) z poszczeg�lnych artyku��w.W ksi��ce znajduje si� kilka drobnych powt�rze�, kt�rych z uzasad-nionych wzgl�d�w nie usun��em. Stanowi� one w poszczeg�lnych roz-dzia�ach podstaw� lub przes�ank� r�ni�cych si� mi�dzy sob� nurt�wanalitycznych, kt�re bez tych powt�rze� nie by�yby nale�ycie na�wietlo-ne, a rezultaty analiz nie mia�yby wystarczaj�cego obja�nienia odno�niedo swych metodologicznych podstaw czy szerszych spo�eczno-konteksto-wych uwarunkowa�.Ksi��ka zawiera przede wszystkim m�j w�asny dorobek naukowy -teoretyczny oraz oparty na mych w�asnych badaniach empirycznych kon-tynuowanych przez kierowane przeze mnie zespo�y badawcze. Oczywi-�cie, uwzgl�dni�em r�wnie� wyniki bada� empirycznych innych autor�w,nie zwi�zanych ze mn� kooperacj� naukow�. Umo�liwi�a to lektura cza-sopism naukowych i monografii.Istotnym �r�d�em wiedzy o wsp�czesnych rodzinach polskich lat1976-1990 by� koordynowany przeze mnie w okresie 15 lat (koordynatorI stopnia) og�lnopolski program badawczy �Stan i przeobra�enia wsp�-czesnych rodzin polskich" - a �ci�lej, dorobek tego programu w zakresiebada� empirycznych.Wielo�� i r�norodno�� wiedzy empirycznej sk�oni�a mnie do odst�pie-nia od drobiazgowego powo�ywania si� na inne prace i cytowania. Niejed-nokrotnie u podstaw sformu�owanej przeze mnie tezy le�a�a mnogo�� em-pirycznych przes�anek. W kilku zdaniach mo�e by� zawarta tw�rczasynteza wielu prac i bada�. Tego rodzaju syntez inspirowanych licznymibadaniami i literatur� jest w niniejszej ksi��ce wiele. O inspiruj�cychmnie �r�d�ach informuje umieszczona na ko�cu ksi��ki bibliografia.Praca sk�ada si� z czterech cz�ci: Cz�� I (Zagadnienia og�lne); Cz�� II(Zagadnienia szczeg�owe); Cz�� III (Egzemplifikacja. Wsp�czesne ro-dziny polskie); Cz�� IV (Zako�czenie. Prognoza).W cz�ci I poddano charakterystyce rodzin� wsp�czesn� w og�le, jejmodel, abstrahuj�c od konkretnych kategorii rodzin. Przedmiotem anali-zy by�y globalnie uj�te wsp�czesne rodziny europejskie oraz europejskie-go kr�gu kulturowego (USA, Kanada). Charakteryzowa�em je nie party-kularnie, lecz globalnie, opisuj�c to, co jest dla nich wsp�lne i pomijaj�ccechy specyficzne rodzin poszczeg�lnych kraj�w. Poza zasi�giem moichzainteresowa� znalaz�y si� kraje Trzeciego �wiata oraz rodziny r�norod-nych plemion, kt�re co prawda egzystuj� wsp�cze�nie, ale pod wzgl�demswoich cech i funkcjonowania znajduj� si� w dalekiej przesz�o�ci i nie by-�y nigdy przedmiotem moich bada�. Stanowi� przedmiot zainteresowa�etnolog�w i etnograf�w. ; : , : �"W cz�ci II podj��em niekt�re z najwa�niejszych zagadnie� szczeg�o-wych zwi�zanych z rodzinami wsp�czesnymi: rodzina w kontek�cie pro-ces�w integracji, globalizacji �kontrowanej" przez d��no�� do autonomii,zachowania to�samo�ci; socjalizacja intencjonalna i spontaniczna w ro-dzinie wsp�czesnej - kszta�towanie osobowo�ci potomstwa w trudnychwarunkach wsp�czesno�ci (istotny problem spo�eczny).Cz�� III po�wi�cona jest wsp�czesnym rodzinom polskim. Ich charak-terystyka spe�nia funkcj� egzemplifikacji rodziny wsp�czesnej. Wyb�rpad� na rodziny polskie, bo by�y one od lat przedmiotem moich bada�.8Cze�� IV reprezentuje artyku� futurologiczny w kt�rym, opieraj�c si�na znajomo�ci aktualnych reali�w i tendencji przemian, staram si� na-kre�li� przysz�o�� rodziny i miejsce cz�owieka w jej ramach, ujmuj�c t�problematyk� w kontek�cie przeobra�e� spo�ecze�stw.Rodziny wsp�czesne charakteryzuj� w uj�ciu dynamicznym, bior�cpod uwag� dwie regu�y metodologiczne wskazuj�ce na: (1) spo�eczno-glo-balne i makrostrukturalne uwarunkowania �ycia rodzinnego oraz (2)mezostrukturalne i mikrostrukturalne uwarunkowania �ycia rodzinnego,przy czym po�o�y�em nacisk na stosowanie regu�y pierwszej.Warto na zako�czenie podkre�li�, �e ksi��ka opr�cz walor�w poznaw-czych ma r�wnie� walory dydaktyczne i aplikacyjne. Zagadnienia doty-cz�ce rodziny s� obecnie przedmiotem szczeg�lnych zainteresowa� o�rod-k�w akademickich oraz spo�ecze�stwa. Podj�cie przeze mnie kluczowychproblem�w rodziny wsp�czesnej stwarza mo�liwo�� wykorzystania pracyr�wnie� w charakterze autorskiego podr�cznika akademickiego, z kt�re-go mog� korzysta� zar�wno wyk�adowcy, jak i studenci socjologii, pedago-giki, psychologii. Ksi��ka mo�e te� by� przydatna w praktyce zawodowejspecjalist�w zajmuj�cych si� rodzin� i wychowaniem.Zbigniew TyszkaCz�� IZAGADNIENIA OG�LNERcneeurglolmi.zwlsta<rop>nioimiaistoXXwiecha:(ekwspdanprz<wct\wspprziokrspoiRozdzia� IRodzina w epoce preindustrialnej,industrialnej oraz postindustrialnej.Mechanizmy i kierunki przemianCelem badawczym podj�tym w niniejszym rozdziale jest syntetycz-ne przedstawienie zwi�zk�w zachodz�cych mi�dzy przemianami rodzineuropejskich w os... [ Pobierz całość w formacie PDF ]

8879, Big Pack Books txt, 5001-10000

Podstrony