8986, Big Pack Books txt, 5001-10000

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
ANDRZEJ PACZKOWSKIPRASA.POLSKA 1918-1939POLSKA AKADEMIA NAUK INSTYTUT BADA� LITERACKICHPRACOWNIA HISTORII CZASOPI�MIENNICTWA POLSKIEGOXIX i XX w.HISTORIA PRASY POLSKIEJpod redakcj� JERZEGO �OJKAANDRZEJ PACZKOWSKIPRASA POLSKA .w latach 1918-1939WARSZAWA 198O PA�STWOWE WYDAWNICTWO NAUKOWEILUSTRACJEzamieszczone w tej pracy s� reprodukcjami ze zbior�w: Biblioteki Narodowej w Warszawie, Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego i Archiwum DokumentacjiMechanicznej w WarszawieBibliografi� opracowa� Andrzej NotkowskiIndeksy opracowa�a Irena Tatarczuk-GKnia�skaObwolut� projektowa� Andrzej Szonertuit�ffm iismen hisibitczihiu Warszow�kieaoRedaktor Jadwiga Muszy�skaRedaktor techniczny Krystyna Ch�ci�skaKorektorki Alicja Laskowska i El�bieta RusinkiewiczWpisano do InwentarzaISBN 83-01-01727-9Copyright by Pa�stwowe Wydawnictwo Naukowe Warszawa 1980SPIS TRE�CIJte Redakcji................... 7Warunki rozwoju............'...... 9-Prawo prasowe................. 10Warunki spo�eczno-kulturowe............. 17Warunki ekonomiczne............... 20-"*�.. Warunki techniczne................ 24Prasa polityczna i og�lnoinformacyjna............ 25Lata rz�d�w parlamentarnych (1918 - 1926)......... 30Prasa prawicowa................ 33Prasa centrowa................ 50>Prasa demokratyczna i liberalna............ 83Prasa lewicowa................ 71Lata tworzenia rz�d�w autorytarnych (1926 - 1930)....... S&Prasa prorz�dowa................ 91Prasa opozycyjna................ 112Prawica.................. 112"Centrum.................. 120Lewica.................. 128Prasa komunistyczna............... 133Lata kryzys�w (1931 - 1939).............. 139-Prasa prorz�dowa................ 14&Prasa opozycyjna................. 177Prawica.................. 177Centrum.................. 189-Lewica.................. 205Prasa komunistyczna i jednolitofrontowa........ 214Prasa informacyjna w czasie kampanii wrze�niowej....... 230Czasopi�miennictwo.............s 238Czasopisma �masowe"............... 240Czasopisma spo�eczno-kulturalne i literackie......... 258Czasopisma �popularne"............... 276Czasopisma specjalne :.............. 292Prasa Ko�cio�a katolickiego............. 292Prasa zwi�zk�w zawodowych.......'.',... 296Prasa dzieci�ca i m�odzie�owa . ,........'. . 299Czasopisma fachowe i naukowe............ 302Dodatki w prasie og�lnoinformacyjnej.......... 307Agencje prasowe.................. 3116 Spis tre�ciRadio.................... . 323Dziennikarze................... 328JPrasa mniejszo�ci narodowych.............. 343Niemcy................... 3462ydzi................... . . 349Ukrai�cy................... 355Bia�orusini .................. 360Rosjanie................... 361Litwini................... 361l>rasa polska za granic�................ 363Pa�stwa o�cienne................ 366Pozosta�e kraje Europy............... 381Ameryka P�nocna i Po�udniowa............387Azja.................... 400^Charakterystyka statystyczna.............. 404,� Rozw�j ilo�ciowy................. 404I Trwa�o��.................... 409Nak�ady................... 412Geografia wydawnicza............... 422i Typologia.................... 444i �Ekonomika" przedsi�biorstw prasowych.......... 450i Kolporta� i rozpowszechnianie............. 456Og�lne wska�niki czytelnictwa.....�....... 458Bibliografia................... 462Indeks nazwisk.................. 498Indeks tytu��w czasopism............... 517OD REDAKCJIPrzygotowanie tomu Historii prasy polskiej obejmuj�cego okres niepodleg�o�ci 1918 - 1939 przysporzy�o autorowi i redakcji wyj�tkowo wiele trudno�ci, nie tylko z powodu ogromnej ilo�ci materia�u faktograficznego i tempa przemian politycznych, gospodarczych i spo�ecznych na ziemiach polskich w okresie II Rzeczypospolitej. Po dzi� dzie� brak jeszcze kompletnej bibliografii tytu��w prasowych wydawanych w Polsce w latach 1918 -1939. Wst�pne oceny wahaj� si� wok� liczby 20 000 tytu��w. W ci�gu dwudziestolecia ukaza�o si� wi�c mniej wi�cej cztery razy tyle gazet i czasopism (zreszt� w znacznej cz�ci efemerycznych), ile w ci�gu ponad 250 lat wcze�niejszej historii prasy polskiej, od roku 1661 poczynaj�c. Ogrom ilo�ciowy i zr�nicowanie materia�u badawczego postawi�y przed autorem � w przeciwie�stwie do obu tom�w poprzednich Prasa polska w latach 1918 -1939 jest dzie�em jednego tylko specjalisty, Andrzeja Paczkowskiego � zadanie bardzo z�o�one, tym trudniejsze, �e stan bada� naukowych nad najwa�niejszymi cho�by problemami historii prasy w Polsce w latach 1918 - 1939 jest dotychczas bardzo jeszcze nik�y. Andrzej Paczkowski m�g� korzysta� tylko w nieznacznym zakresie z opracowa� monograficznych i �r�de� publikowanych. Opar� si� g��wnie na wynikach bada� w�asnych, po cz�ci r�wnie� nie og�oszonych dot�d bada� koleg�w i wsp�pracownik�w, przechodz�c od studi�w �r�d�owych bezpo�rednio do etapu opisu ca�o�ciowego i syntezy. Nie upieraj�c si� bynajmniej przy ocenach lub uog�lnieniach autora, kt�re w miar� post�pu bada� mog� ulec w przysz�o�ci pewnym modyfikacjom, trzeba jednak zwr�ci� uwag� na wyj�tkowe bogactwo faktografii zagadnienia i ogrom przedstawionego w tym tomie materia�u �ci�le opisowego, historycznie najcenniejszego.W historii prasy polskiej okresu 1918 - 1939 sporo miejsca po�wi�cono prasie mniejszo�ci narodowych, zamieszkuj�cych ziemie Rzeczypospolitej Polskiej. Wynika to z faktu, �e mimo wszystkich r�nic kulturalnych i �wiatopogl�dowych dziel�cych narodowo�ci zamieszkuj�ce ziemie �wczesnej Rzeczypospolitej, �ycie spo�eczne Polski by�o jednak �ci�le zintegrowane, a dzia�alno�� prasowa mniejszo�ci narodowych �ci�le zwi�zana z aktywno�ci� prasy polskiej. Ograniczaj�c w spos�b usprawiedliwiony dla wydawnictwa dotycz�cego prasy polskiej ilo�� miejscaOd Redakcjipo�wi�conego w tym tomie prasie mniejszo�ci, postarano si� jednak zauwa�y� w tym zakresie istotne i charakterystyczne zjawiska spo�eczne i kulturalne.W pierwotnych zamierzeniach redakcji tom niniejszy mia� by� chronologicznie szerzej uj�ty, obejmuj�c tak�e dzieje prasy polskiej w kraju pod okupacj�, do schy�ku 1944 r., w tym r�wnie� pras� Powstania Warszawskiego. Istotne wzgl�dy wydawnicze sk�oni�y nas do wyodr�bnienia cz�ci po�wi�conej okresowi 1939 - 1945 w tom osobny, kt�ry uka�e si� nieco p�niej.Prasa polska w latach 1918 -1939 obejmuje okres od momentu odzyskania niepodleg�o�ci w listopadzie 1918 do ko�ca kampanii wrze�niowej 1939 roku. Mimo ewolucji systemu politycznego pa�stwa i pewnych zmian w prawie prasowym, okre�laj�cym warunki dzia�ania prasy, jest to okres wyodr�bniony, jednolity i zamkni�ty. Tom niniejszy ma na celu wype�nienie dotkliwej luki w stanie bada� nad histori� polityczn� i spo�eczn� Polski w okresie dwudziestolecia.Jerzy �ojekWARUNKI ROZWOJUOc'dzyskanie � po przesz�o wiek trwaj�cej niewoli � niepodleg�ego bytu pa�stwowego stanowi�o fakt o decyduj�cym znaczeniu dla dalszego istnienia i rozwoju prasy polskiej. Nie tylko oswobodzi�a si� ona spod nacisku antypolskich praktyk mocarstw zaborczych, spo�r�d kt�rych wiele mia�o na celu wynarodowienie Polak�w, lecz tak�e, dzi�ki powstaniu jednolitego obszaru pa�stwowego, polskie wydawnictwa prasowe z poszczeg�lnych dzielnic rozbiorowych stanowi� zacz�y w�asny uk�ad odniesienia i mog�y wyzwoli� si� z partykularza, na kt�ry nieuchronnie spycha�o je traktowanie ziem polskich jako przygranicznych prowincji mocarstw rozbiorowych. Takie og�lne stwierdzenie, aczkolwiek generalnie s�uszne, wymaga i u�ci�lenia, i rozwini�cia, zar�wno je�eli chodzi o ocen� sytuacji w punkcie wyj�cia, tzn. w okresie tworzenia si� Polski Niepodleg�ej, jak i dalszego rozwoju tych czynnik�w, kt�re rzutowa�y na formy i tre�ci, w jakich przejawia�a si� dzia�alno�� prasowa. Czynniki te � nazwijmy je warunkami rozwoju prasy, nie przes�dzaj�c* czy oddzia�ywa�y pozytywnie czy negatywnie na �w rozw�j � mo�na uj�� i opisa� w kilku zasadniczych grupach problem�w, powi�zanych jednak ze sob� i �ci�le oddzia�uj�cych wzajemnie na siebie; a wi�c odr�bne ich przedstawienie spowodowane jest tylko d��eniem do uzyskania jasno�ci wyk�adu, nie wynika za� z rzeczywistej separacji.Mo�emy wyr�ni� czynniki (warunki) maj�ce charakter og�lny: polityczne, spo�eczno-kulturowe i gospodarcze, oraz charakter szczeg�owy: ustawodawstwo prasowe i warunki technologiczne zwi�zane z powstawaniem i rozpowszechnianiem prasy (��czno��, komunikacja, baza poligraficzna, przemys� papierniczy). Rzecz oczywista, i� przedstawienie tych czynnik�w � zar�wno z uwagi na stan bada�, jak i charakter niniejszego opracowania � mo�e by� tylko pobie�ne, a w niekt�rych przypadkach przyjdzie ograniczy� si� jedynie do zasygnalizowania pewnych zjawisk. Poniewa� og�lnopolityczny kontekst wydarze� znany jest z opracowa� po�wi�conych dziejom wewn�trznym II Rzeczypospolitejr rezygnujemy tu z przedstawienia warunk�w politycznych, ograniczaj�c si� do om�wienia niekt�rych tylko fakt�w w poszczeg�lnych fragmentach po�wi�conych prasie informacyjnej i og�lnopolitycznej.10Warunki rozwojuWskazane jest wszak�e, ju� w tym miejscu, nadmieni�, �e pa�stwo polskie ukszta�towane jako republika bur�uazyjna, przybieraj�c formy zewn�trzne demokracji przedstawicielskiej i pluralizmu ideologicznego, z racji splotu r�norodnych czynnik�w � zar�wno zewn�trznej, jak i wewn�trznej natury � nigdy w�a�ciwie nie realizowa�o hase� politycznych reprezentatywnych dla tego typu re�imu w warunkach gospodarki opartej na w�asno�ci prywatnej. Czynniki o... [ Pobierz całość w formacie PDF ]

8986, Big Pack Books txt, 5001-10000

Podstrony