9109, Big Pack Books txt, 5001-10000

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
JERZY ROBERT NOWAK�genezai pierwsze latademokracjiludowejna W�grzech1944-1948-INSTYTUT KRAJ�WSOCJALJSTYCZNYCH PA NWARSZAWA 1987SPIS TRE�CIBtr.WSTBP............................ 7Rozdzia� IDOMINACJA SI� KONSERWATYWNYCH B W�GIERSKIM �YCIPPOLITYCZNYM I SPO�ECZNYM PRZED 1945 H............ 131. Brak tradycji demokratycznych.............. 132. Rewolucja 1918-1919 r. Powstanie i upadekW�gierskiej Republiki Rad ........... ..... 163. Autorytarny system rz�d�w Horthyego ........... 184. G��wne opozycyjne partie politycene ........... 245. Zmiany w uk�adzie si� politycznych na W�grzech w ostatnich latach przed drug� wojn� �wiatow�i w pierwszych latach po jej wybuchu...........6- S�abo�� ruchu antyfaszystowskiego ............Rozdzia�^�POCZ�TKI PRZEMIAN PO�ITYC2NO-SPO�ECZNYCH HA WgSRZSCH/OD JESIENI 1944 R. DO IATA 1945 R./............461. Specyficzne elementy sytuacji na W�grzechu progu przemian politycznych i spo�ecznych ...... . 462. Pocz�tki przemian polityczno-spo�ecznych. Utworzenie Tymczasowego Rz�du Narodowego .............. 543. Porozumienie o zawieszeniu broni. Sojusznicza Komisja Kontroli.........................704. Reorganizacja administracji i �ycia gospodarczego .... 75 |5. Rozw�j organizacyjny partii politycznych ......... 836. Reforma rolna......................93Rozdzia� ULPROGRAMY I PRZYW�DCY ygOIERSKICH PARTII POLITYCZNYCHV 1945 R^,..........................971. W�gierska Partia Komunistyczna .............. 972. Niezale�na Partia Drobnych Rolnik�w ...... ..... 113�tr. . 120 . 127 . 132 . 1343. Partia Socjaldemokratyczna..............4. Narodowa Partia Ch�opska...............5. Powik�ane podzia�y polityczne ............6. Ugrupowania mieszcza�skie ..............X '/ -Rozdzia� IV , sv .ZAOSTRZEIOE WA�KI POLITYCZNEJ NA W�GRZECH. PIERWSZE POWOJENNE WYBORY POWSZECHNE /LISTOPAD 1945 R./ .....1. Pocz�tki procesu polaryzacji politycznej na W�grzech .2. Konflikt o kontrol� polityczn� nad milicj� - dymisja Yalentinyego .....................3. Walka WPK o pozyskanie inteligencji. Pocz�tki deformacjiw polityce kadrowej .................. . 1404. Hadziecko-w�glereki uk�ad gospodarczy z 27 sierpnia1945 r..........................1*25. Sytuacja gospodarcza kraju - problem Inflacji ...... 1446. Pierwsze powojenne wybory powszechne .... ....... 1467. Zewn�trzne uwarunkowania rozwoju sytuacji na W�grzech . . 156Rozdzia�'?136 136138WA�KA POLITYCZNA I PRZEMIANY SPO�ECZNE HA W�GRZECHf OKRESIE OD PIERWSZYCH WYBOR�W POWSZECHNYCH PO POROZUMIEM!MIEPZY BLOKIEM LEWICOWYM A NPDR /LISTOPAD 1945 - CZERWIEC1946 S./..........................1641. Utworzenie rz�du Tlldyego ........... .....1642. Umocnienie wp�ywu WPK na polityk� gospodarcz� ...... 1683. Og�oszenie Republiki. Wyb�r Tlldyego prezydentem. Utworzenie rz�du ?.Hagya................. 17�4. Kontrofensywa polityczna WPK. Powstanie BlokuLewicowego ............... ......... 1725. Powstanie opozycyjnej W�gierskiej Partii Wolno�ci D.Sulyoka, pog��bienie polaryzacji politycznej ...... 18�5 str.g Porozumienie mi�dzy Blokiem Lewicowym a NPDR z 5 czerwca ' 1946 r.................:........�37. Stosunki W�gier z wielkimi mocarstwami po zwyci�stwie wyborczym NPDS.............��.....8. W�gry a s�siednie kraje Europy srodkowo-wschodniej ..Rozdzia�^CCPR�BY PRZEJ�CIA INICJATYgY PRZEZ KPDR I KONTROFENSYWABLOKU �EyflCOTEOO V DRUGIEJ PO�OWIE 1946 R....... .1. Kryzys lipcowy 1946 r. i jego rozwi�zanie ......2. Likwidacja inflacji .................3. Dalsze zaostrzenie sytuacji wewn�trznej /sierpie�--wrzesie� 1946 r./............�.....4. Rola III zjazdu W�gierskiej Partii Komunistycznejw wytyczeniu zada� na drodze ukszta�towania systemu demokracji ludowej na W�grzech............5. Umocnienie wp�yw�w WPK w r�nych sferach �ycia kraju . . . 2166. Pocz�tek decyduj�cej ofensywy WPK przeciwko KPDR ..... 225ZAKO�CZENIEBIBLIOGRAFIA SELEKTYWNA...................237B3TSPBada&ia nad histori� pierwszych lat powojennych ciesz� si� aa W�grzech wyj�tkowo du�ym zainteresowaniem i przynios�y bardzo ju� du�� ilo�� opracowa� naukowych i prac popularnonaukowych, Szczeg�lnie silnym impulsem dla zwi�kszenia zainteresowania histori� powojenn� sta�o si� powsta�e pod wp�ywem wstrz�su pa�dziernika 1956 r. poszukiwanie g��bszej genezy �wczesnych dramatycznych wydarze� i uwarunkowa� w�gierskiej historii po 1956 r. Ju� w latach sze��dziesi�tych i na .pocz�tku lat siedemdziesi�tych badania nad histori� pierwszych lat powojennych zyska�y Bobie znacznie wi�ksze zainteresowanie w�r�d badaczy ni� historia W�gier w czasie drugiej wojny �wiatowej czy w okresie mi�dzywojennym.Ha du�ej liczbie opracowa� naukowych z tego okresu ci��y� jednak�e wp�yw jednostronnych ocen sformu�owanych przez polityk�w i publicyst�w w atmosferze zaci�tej walki politycznej lat 1944--1943. Ci��y�y r�wnie� pozosta�o�ci ocen z czas�w dogmatycznego przedstawiania historii w imi� dora�nych cel�w politycznych, tak cherakterystycznego dla tzw. okresu Bakosiego /od ko�ca 1948 do 1956 r./. W powa�nej cz�ci historiografii lat sze��dziesi�tych i pocz�tk�w lat siedemdziesi�tych przewija�a si� sk�onno�� do przedstawiania os�b i wydarze� wy��cznie w czarno-bia�ej tonacji. Odzwierciedla�o si� to w pomniejszaniu dynamizmu zmian wewn�trznych zachodz�cych w poszczeg�lnych partiach, rti�nych zakr�t�w w ich polityce, zami�owaniu do etykietowania, pochopnego klasyfikowania polityk�w jako przedstawicieli lewicy lub prawicy i stosownie do tych klasyfikacji pomniejszania b��d�w jednych, a powi�kszania win drugich. W �wczesnych badaniach zwracano zbyt ma�o uwagi na mi�dzynarodowe uwarunkowania rozwoju wewn�trzpolitycznego na W�grzech, po�wi�cano zbyt nik�e miejsce Sojuaznicznej Komisji Kontroli, problemom reparacji wojennych etc. W bardzo uproszczony spos�b pokazywano przyczyny inflacji. Cz�sto ca�kowicie minijnali-eowano b��dy pope�nione w okresie do 1948 r., twierdz�c, �e wypa-zainicjowane przez, grup� Maty asa Rakosiego zacz�y si� do-8piero pod koniec 1948 r. W licznych pracach wyst�powa�o wiele niedopowiedze�. Sytuacja pod tym wzgl�dem zmienia�a si� bardzo powoli i dopiero od po�owy lat siedemdziesi�tych mo�na m�wi� o du�ym zwi�kszeniu obiektywizmu i wiarygodno�ci bada� nad histori� W�gier pierwszych lat powojennych.Du�� pomoc w prze�amaniu r�nych barier i usuwaniu �bia�ych plam" przynios�y pami�tniki polityk�w, nierzadko przedstawiaj�cych wydarzenia, osoby czy nurty polityczne w spos�b ca�kowicie odmienny od dotychczasowego uj�cia historyk�w. Szczeg�lnie istotne pod tym wzgl�dem sta�y si� publikacje pami�tnik�w I.Dobiego -przyw�dcy lewego skrzyd�a Niezale�nej Partii Drobnych Rolnik�w /NPDR/, od 1948 do 1952 r. premiera BRL, od 1952 do 196? r. przewodnicz�cego Rady Prezydialnej WRL; S.Nogradiego - kierownika wydzia�u propagandy i agitacji KC W�gierskiej Partii Komunistycznej /Y/PK/ od 1946 r., szefa zarz�du politycznego w�gierskiej Armii Ludowej w latach 1949-1956, a w latach 1959-1966 przewodnicz�cego Centralnej Komisji Kontroli KC YiSPR; pisarza P.Yeresa - przyw�dcy Narodowej Partii Ch�opskiej /NPCh/, ministra budownictwa, a p�niej obrony narodowej; P,Erdeiego - przyw�dcy lewego skrzyd�a �iPCh, ministra spraw wewn�trznych 1944-1945, zast�pcy przewodnicz�cego NPCh do 1948 r. Wyj�tkowo du�y odd�wi�k zyska�y sobie pami�tniki dw�ch innych czo�owych niegdy� polityk�w: Z.Vasa - cz�onka Biura Zagranicznego Y�PK do 1944 r., w 1945 r. cz�onka pierwszego 14-osobowego KC *PK, od 1951 r. cz�onka Biura Politycznego KC W�gierskiej Partii Pracuj�cych /WPP/ i Gy.Marosana - cz�onka BP KC Partii Socjaldemokratycznej /PSD/ od 1945 r., zast�pcy sekretarza generalnego KC 7/PP od 1948 r. do 1950 r., cz�onka BP i sekretarza KC V;SPR od 1956 do 1962 r. Stopniowo historiografia w�gierska zacz�a uwzgl�dnia� te� w znacznie wi�kszym stopniu - po krytycznej analizie - pami�tniki znajduj�cych si� na emigracji na Zachodzie znanych polityk�w w�gierskich z pierwszego okresu powojennego, m.in. przyw�dcy KPDR, premiera W�gier w latach 1946-1947- F.Nagya, przyw�dcy Partii Wolno�ci - D.Sulyoka, innego czo�owego dzia�acza Partii Wolno�ci - V.Nagya, jednego z przyw�dc�w NPCh- I.Kovacsa, polityka NPDR, ministra finans�w w 1947 r. - M. Nya-radyego, prezydenta pierwszej Republiki W�gierskiej w 1918-1919 r., s�ynnego �czerwonego hrabiego" - M.Karolyiego, od 1947 do 1949 r. ambasadora W�gier w Pary�u.Do rewaluacji r�nych ocen przyczyni�o Bi� r�wnie� zwi�k-enie dost�pu historyk�w w�gierskich do krajowych archiw�w oraztwarcie dla badaczy archiw�w brytyjskich i ameryka�skich doty-z�cych okresu pierwszych lat powojennych, publikowane od 1960 r.tomy wydawnictwa dokumentacyjnego Departamentu Stanu USA ForeignRelations of the United States. Diplomatic Papers /dalej: FRUS/dotycz�ce Europy Wschodniej podczas drugiej wojny �wiatowej i wpierwszych latach po jej zako�czeniu.Przewarto�ciowaniom ocen w historiografii w�gierskiej na temat historii powojennej sprzyja�a otwarto�� w�gierskiej polityki kulturalnej i naukowej, umo�liwiaj�ca szeroki rozw�j nurtu rozrachunk�w z okresem Rakosiego w literaturze, filmie i innych dziedzinach kultury oraz bardzo �ywych dyskusji na tematy opo�eczno--polityczne.Po�owa lat siedemdziesi�tych zapocz�tkowa�a prawdziwy, trwaj�cy do dzi�, prze�om w badaniach nad histori� *�gier w pierwszych latach powojennych, owocuj�c licznymi opracowaniami monograficznymi, by ograniczy� si� do wymienienia tylko prac S. Balo-gha, L.Izsaka, M. Jakuba, K.Koroma, M.Somlyai, B.Seab�, I. Totha i I.Yidy. V publikacjach tych zerwano z wielona panuj�cymi poprzednio uproszczeniami w ocenie r�nych wydarze� czaeu rz�d�w koalicyjnych 1944-1948. �ii�dzy innymi zrezygnowano z tezy o rzekomym udziale w tzw, spisku �Wsp�lnoty W�gierskiej" premiera Fe-renca Kagya i ... [ Pobierz całość w formacie PDF ]

9109, Big Pack Books txt, 5001-10000

Podstrony